CELEIRÓN, “O MEU LUGAR”

CELEIRÓN, “O MEU LUGAR”

Francisco Carballo diante da súa casa matricial na homenaxe do 4 de agosto de 2000. Arquivo do autor
Milagros Calvo Carballo, Manolo Rodríguez Carballo, Francisco Carballo e Bieito Seara en Celeirón, na homenaxe do 2000. Arquivo do autor

O 30 de novembro de 2000, Francisco Carballo imprentou unha columna no semanario A Nosa Terra que titulou “O meu lugar”. Eis o máis salientábel:

“O poder mediático está a impoñer como denominación de todo núcleo de poboación menor o de “aldea”. Quedan relegados os lugares, casais, vilares, etc… como inexistentes. Pois non, eu son dun “lugar” en Asadur, nas terras de Maceda. Un lugar que resiste, que ten inda máis fogares que no 36, pero un terzo de habitantes. Ao meu lugar dicíamoslle “niño de reiseñores”: tiña forno común, peto de ánimas, un regueiro con xuncos e paxaros, escola, veiga e bebedoiros pra o gando.

Un felo transgresor na fonte de Celeirón (coa simboloxía franquista). Foto: Santiago Prol

Todos os camiños de Celeirón ían cara a igrexa parroquial de Asadur, menos o da feira de Maceda que atravesaba a parroquia desde a serra até o río Covelo. Veu o falanxismo nos anos 40, colocou no medio do meu lugar unha fonte e pía, empeñouse en que os camiños se dirixisen ao centro do concello. Así foi en todas as parroquias de Maceda. E que? Viñeron os anos 60, proxectos de ordenación do rural, concentracións parcelarias, emigración a Europa e ás cidades industriais da Península, abandono de leiras e cortiñas.

F. Carballo coa familia, con Bautista Álvarez, Manuel María, Saleta, Cesáreo Sánchez Iglesias… en Celeirón, na homenaxe do 4 de agosto de 2000. Arquivo do autor

Seguimos co tardofranquismo: as concentracións eternízanse, os proxectos dunha Maceda cabeceira de comarca esmorecen, as granxas de UTECO multiplícanse. Leiras e máis leiras á poula. Veu a Autonomía, crise nas explotacións de UTECO, naufraga a iluminación dun fato de paúis no Colexio dos Milagres (Monte Medo)… O tardofranquismo e o fraguismo dinamitaron o mundo rural milenario de Galiza. De cabeceira comarcal para a agroindustria, nada; de concentración pra todos, nada; de alternativas aos lugares illados a prol dun centro dinamizador, nada. Como en toda Galiza, a “aldea” romano-medieval e moderna, morre sen alternativas fronte ao esmagador capitalismo salvaxe.

Placa na casa matricial de F. Carballo. Foto: Santiago Prol

Alí, ao pé do peto de ánimas, nas pías do gando, na carreira húmida, penso no que podería ser a cultura agraria galega tecnoloxicamente remodelada. E vexo o que é: exterminio dun País a prol dunha globalización selectiva por obra e graza do tardofranquismo e do fraguismo, verdadeiros inimigos do noso pobo”.

Celeirón con felos, nun Sábado de Entroido recente (dende a casa de F. Carballo). Foto: Santiago Prol

N-B.- A casa matricial de Francisco Carballo funcionara como taberna (no primeiro andar), denantes de que el nacera en 1925. Hogano ten case século e medio. Nela nacerían varias xeracións. Como ben dicía el, cando lle fixemos a homenaxe en 2000 (4 de agosto), “era unha casa venerábel, tocada polo tempo. A casa do avó materno que se fora ampliando. Nela pasei a infancia. Infancia onde todo era necesario. Nada sobraba e nada faltaba”.

No libro das Conversas (Prol / Carballa, 2002) contábanos que a familia Carballo se asentara alí no século XIX. Logo engadía: “Nós nacemos nos cabalos e nas mulas. Era algo consubstancial ao noso tempo. Tiñamos cabalo na casa. Eramos bos xinetes. A miña ilusión sería ter un cabalo. Eu sabía montar dende os tres anos de idade”.

Os comentarios están pechados.