O Che Guevara fora ultimado en La Higuera, Bolivia, o 9 de outubro de 1967. Como vivimos tempos convulsos, imos recuperar “Lembrando ao Che”, a columna que lle dedicou o historiador Francisco Carballo no núm. 1.064 do semanario A Nosa Terra [10/I/2003]. Comezaba rememorando que fixera unha visita a Cuba [sabemos polas súas “Memorias” que estivo alí en 1993 e que tamén estivera con outros familiares en Montevideo, Uruguai, en 1992]. O seu curmán Rafael Simón -que fora secretario persoal do Che- agasallara a Francisco Carballo, naquela viaxe a Cuba, coas obras completas do guerrilleiro, “todo un armazón ideolóxico, loxístico e táctico”. O seu parente dicíalle que “todo canto o Che tiña de valioso, fómolo esquecendo. Todo canto tiña de discutíbel, intentamos mantelo”. Reflexiona que lle fixera pensar abondo a melancolía do curmán Rafael na súa Cuba de corenta anos de privacións. Mesmo as moitas cuestións a debater sobre o Che:

“Ao ler ao Che Guevara observei os notábeis erros informativos de carácter local que o levaron a unha estratexia militar funesta; foi tamén a un “revolucionarismo” inmediatista frustrante. Porén, o seu discurso e a súa análise do imperialismo e do poder político era luminoso, incandescente e brillante. Acertaba o Che ao afirmar que a superación do imperialismo só era viábel mediante unha contraposición mundial doutro modelo (…). Como estuda James Petras, o Che “comezou desde a perspectiva da Revolución Cubana e desprazouse cara áreas de acción nacional específica, e, mesmo, local. Os movementos de cambio actuais parten dunha base sólida a nivel rexional ou local e trasládanse cara o nacional e internacional”. Aí están os MST (Traballadores sem terra), o EZLN, o Sindicato Campesiño de Bolivia, CUC en Guatemala, etc, etc. Lula (da Silva) é un tanto, a punta de lanza da esperanza á fronte do Brasil e na órbita do FSM (Foro Social Mundial de Porto Alegre, Florencia…). Para eses colectivos alternativos a aportación do Che sobre a globalización financeira e depredadora, é asombrosa.

Nese vector do coñecemento e medida do neocapitalismo, o uso polo Che da “loita armada” é só anecdótico. A loita armada é unha forma histórica de liberación concreta e ocasional, non un modelo omnipresente en tempo e espazo. Máis aínda, neste tipo de fusión de imperialismo e militarismo baixo un só paraugas, o de USA, a estratexia militar guevariá sería suicida. O Che Guevara foi un pensador de sumo interese, un estratega, un honesto gobernante, un exemplar político que non foi dogmático nin infalíbel”.

N.B.- A iconográfica foto de Alberto Korda, que lle tirou ao Che en 1960, formou parte -pendurada como poster- das nosas vidas [tamén o “Diario do Che en Bolivia”]. Korda nunca esixiu dereitos de autor [só os reclamou unha vez para que non se empregase esa imaxe nun anuncio de vodka]. Naquela altura dixo: “Como defensor dos ideais polos que o Che Guevara loitou, non me opoño á reprodución da imaxe para a difusión da súa memoria e da causa da xustiza social no mundo”. Outrosí a mítica cantiga de Carlos Puebla, “Hasta siempre Comandante”, da que inserimos este vídeo, que mesmo vai acompañado dun bo feixe de fotos da súa traxectoria vital. ¡Beizón!